Podział majątku wspólnego

Orzeczenie rozwodu zawsze powoduje powstanie pomiędzy byłymi małżonkami dwóch odrębnych majątków. Jednocześnie jednak ogół majątku wspólnego zgromadzony w toku trwania związku małżeńskiego z chwilą orzeczenia rozwodu wymaga podzielenia. Prawidłowe rozliczenie wzajemnych praw majątkowych byłych małżonków, z uwzględnieniem ogółu zasad dotyczących powstawania majątku wspólnego rodzić może określone trudności i spory.

Kancelaria w ramach świadczonych usług oferuje pomoc prawną przy prawidłowym przeprowadzeniu podziału majątku, zarówno przed sądem w przypadku brak u zgody między małżonkami jak i przed notariuszem w przypadku zgody i podpisania stosownej umowy.

Zgodnie z art. 31 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w skład majątku wspólnego wchodzą: 

1. pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków,
2. dochody z majątku wspólnego, jak również z majątku osobistego każdego z małżonków,
3. środki zgromadzone na rachunku otwartego lub pracowniczego funduszu emerytalnego każdego z małżonków,
4. kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa w 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.

Do majątku wspólnego nie wchodzą natomiast następujące elementy, tworząc jednocześnie majątek osobisty każdego z małżonków:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed zawarciem związku małżeńskiego,
2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił,
3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom,
4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków,
5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie,
6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,
7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków,
8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków,
9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy,
10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Ważne jest to, że w czasie trwania wspólności ustawowej żaden z małżonków nie może żądać podziału majątku wspólnego.

Wspólnota majątkowa między małżonkami trwa od momentu zawarcia związku małżeńskiego, jednakże może ustać na skutek:

– zawarcia w formie aktu notarialnego umowy o rozdzielności majątkowej,

– orzeczenia sądu ustanawiającego rozdzielność, na wniosek jednego z małżonków,

– rozwodu,

– separacji,

– ubezwłasnowolnienia jednego z małżonków,

– ogłoszenia upadłości jednego z małżonków.

Po ustaniu wspólności ustawowej oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym czyli każdy po 1/2. Jednakże w niektórych sytuacjach, jeżeli przemawiają za tym ważne powody, każdy z małżonków może żądać ustalenia nierównych udziałów, z uwzględnieniem stopnia, w którym każdy z nich przyczynił się do powstania tego majątku. W takim przypadku przy ocenie, w jakim stopniu każdy z małżonków przyczynił się do majątku wspólnego, uwzględnia się nie tylko zarobki każdego z małżonków ale można także uwzględnić nakład osobistej pracy małżonka przy wychowaniu dzieci oraz we wspólnym gospodarstwie domowym.

Przy dokonywaniu podziału majątku należy pamiętać również o tym, że każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady, które zostały poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty, z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty przynoszące dochód.