Zasiedzenie

Zasiedzenie jest to instytucja prawa cywilnego, która daje możliwość usankcjonowania rzeczywistego prawa posiadania z istniejącym prawem własności. Zasiedzenie zawsze wiąże się z utratą własności przez dotychczasowego właściciela, który nie otrzymuje od osoby nabywającej w drodze zasiedzenia żadnego wynagrodzenia ani też ekwiwalentu. Innymi słowy wskutek nabycia prawa w drodze zasiedzenia dotychczasowy uprawniony traci prawo, a nabywa je inna osoba. Co więcej zasiedzieć można tylko i wyłącznie taką rzecz, która może być odrębnym przedmiotem własności. Zasiedzieć można zarówno ruchomość jak i nieruchomość a także służebność (gruntową lub przesyłu) czy też użytkowanie wieczyste.  Aby jednak doszło do zasiedzenia, muszą zostać pełnione ściśle określone przesłanki wskazane w ustawie. 

Przede wszystkim aby mogło dojść do zasiedzenia muszą zostać spełnione łącznie dwie przesłanki:

1. nieprzerwane posiadanie samoistne,
2. odpowiedni upływ czasu wskazany w przepisach. 

Posiadanie samoistne

Jest to takie posiadanie, w którym osoba będąca posiadaczem traktuje siebie jak właściciela i w odniesieniu do tego prawa zachowuje się tak jak jej właściciel. Innymi słowy, o tym, czy posiadanie jest samoistne, a więc prowadzące do zasiedzenia, rozstrzyga stan woli posiadacza i jej uzewnętrznienie, który taką swoją wolę manifestuje adekwatnymi zrachowaniami. 

Nie mniej jednak posiadacz samoistny nie musi udowadniać swojej dobrej wiary, gdyż ustawodawca wprowadził jej domniemanie.

Nadto zgodnie z obowiązującymi przepisami posiadanie samoistne musi być nieprzerwane czyli musi być wykonywane w sposób ciągły. 

Terminy zasiedzenia

Bieg terminu zasiedzenia rozpoczyna się w momencie objęcia określonego prawa w posiadanie. Ponadto termin też zależy także od tego czy dane prawo zostało nabyte w dobrej czy też w złej wierze. 

Jeżeli chodzi o nieruchomość, to posiadacz niebędący właścicielem nabywa jej własność, jeżeli posiada ją nieprzerwanie jako posiadacz samoistny przez:

1. 20 lat w przypadku dobrej wiary albo 
2. 30 lat w przypadku złej wiary. 

Dobra wiara oznacza, że posiadacz rzeczy tkwi w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że prawo które wykonuje, faktycznie mu przysługuje. W przeciwieństwie do dobrej wiary, zła wiara polega na tym, że samoistny posiadacz wie, że właścicielem rzeczy jest inna osoba, a mimo to wykonuje uprawnienia właścicielskie. Dla oceny istnienia dobrej lub złej wiary decydujące znaczenie ma moment objęcia w posiadanie nieruchomości oraz wynikające z przepisu art. 7 kodeksu cywilnego domniemanie dobrej wiary posiadacza.

W tym miejscu jednak należy podkreślić, że także osoba, która nabyła własność nieruchomości w drodze umowy be zachowania formy aktu prawnego, nie może być poczytywana za posiadacza w dobrej wierze.

Warto także dodać, że jeżeli właściciel nieruchomości jest małoletni, zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania przez niego pełnoletności. 

Jeżeli chodzi natomiast o ruchomości to zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego posiadacz rzeczy ruchomej niebędący jej właścicielem nabywa własność, jeśli posiada tę rzecz nieprzerwanie od lat trzech jako posiadacz samoistny, chyba że posiada w złej wierze. Oznacza to, że o ile w przypadku zasiedzenia nieruchomości wystarczy aby dobra wiara istniała jedynie w chwili wejścia w posiadanie o tyle do zasiedzenia ruchomości konieczne jest istnienie dobrej wiary przez cały czas posiadania. Ponadto istnieją sposoby wejście w posiadanie rzeczy ruchomej,  które wykluczają jej zasiedzenie, np. samowolne zawładnięcie rzeczą. 

Składając odpowiedni wniosek do sądu należy pamiętać o dołączeniu do niego odpowiednich dokumentów, które udowodnią i potwierdzą okoliczności, na które się powołujemy a które muszą zostać spełnione do tego by wniosek ten został uwzględniony przez Sąd. Kancelaria w ramach świadczonych usług pomaga sporządzić taki wniosek a także przygotowanie odpowiednich dokumentów.